8-10 października 2013 (wtorek-czwartek), godz. 18.00
FUNDACJA JUDAICA – CENTRUM KULTURY ŻYDOWSKIEJ
ul. Meiselsa 17, Kraków
SPOŁECZEŃSTWO BUŁGARSKIE I MNIEJSZOŚĆ ŻYDOWSKA W BUŁGARII
w ramach programu Bajit Chadasz
SPOTKANIA Z KULTURĄ ŻYDOWSKĄ
8 października 2013 (wtorek), godz. 18.00
OTWARCIE WYSTAWY „SIŁA SPOŁECZEŃSTWA OBYWATELSKIEGO: LOS ŻYDÓW W BUŁGARII”
Ekspozycja zawiera 23 plakaty ze zdjęciami i tekstem, który śledzi rozwój wydarzeń na arenie międzynarodowej oraz działań społeczeństwa bułgarskiego podejmowanych w odpowiedzi oficjalnym władzom podczas drugiej wojny światowej.
Wystawa jest realizowana dzięki współpracy Centrum Badań Europejskich Uniwersytetu Sofijskiego im. Klemensa z Ochrydy.
Otwarcie wystawy jest możliwie dzięki współpracy między Ambasadą Bułgarii w Warszawie, Państwowym Instytutem Kultury MSZ Republiki Bułgarii, Fundacją Judaica – Centrum Kultury Żydowskiej w Krakowie, Towarzystwem Społeczno-kulturalnym Żydów w Polsce i Bułgarskim Instytutem Kultury.
Wystawa zostanie otwarta przez
Prezydenta Republiki Bułgarii Rosena Plevnelieva
z udziałem Prezydenta Miasta Krakowa Jacka Majchrowskiego
Podczas uroczystości jest przewidziany pokaz multimedialny Piotra Piluka z TSKŻ o bułgarskich judaicach.
10 października 2013 (czwartek), godz. 18.00
ŻYDZI W BUŁGARII PODCZAS II WOJNY ŚWIATOWEJ
wykład
ADAMA BALCERA
Wykład Adama Balcera przedstawia historię społeczności żydowskiej słabo znanej w Polsce, skupia się na jej wkład w rozwój kultury żydowskiej oraz kultury narodów bałkańskich: Bułgarów, Turków, Greków, Macedończyków.
Adam Balcer jest doradcą ds. Rozszerzenia UE i Polityki Sąsiedztwa w demosEUROPA – Centrum Strategii Europejskiej. Ukończył Studium Europy Wschodniej i Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej na Uniwersytecie Warszawskim. Obecnie jest wykładowcą i doktorantem w Studium Europy Wschodniej. Pracował jako analityk ds. bałkańskich oraz kierownik projektu "Turcja po rozpoczęciu negocjacji akcesyjnych – polityka zagraniczna i sytuacja wewnętrzna" w Ośrodku Studiów Wschodnich. W latach 2010-2011 był doradcą ds. Partnerstwa Wschodniego euro deputowanego Marka Siwca. W latach 2010-2012 był członkiem zespołu doradców Prezydenta RP ds. Strategicznego Przeglądu Bezpieczeństwa. Od 2010 r. jest członkiem zespołu doradców społecznych komisji spraw zagranicznych Sejmu RP. Jest autorem licznych artykułów i raportów na temat Bałkanów, Turcji, WNP i regionu Morza Czarnego. Od października 2013 członek programu eksperckiego laboratorium idei w Kancelarii Prezydenta.
pokaz filmu dokumentalnego
STATKI SĄ PEŁNE
Bułgaria 2005; 63’
Reż. Kostadin Bonew; Scenariusz: Władi Kirow, Władimir Gniatowski
język bułgarski z polskimi napisami
Film rekonstruuje niezwykłą podróż kilku tysięcy żydowskich dzieci w latach drugiej wojny światowej. Tysiące dzieci, uciekających od koszmaru wojny, przejechało wówczas przez terytorium Bułgarii i dotarło do Ziemi Obiecanej – Palestyny. Podróż odbyła się dzięki pomocy wielu ludzi – dyplomatów, polityków, a nawet przypadkowych podróżnych.
11-20 października 2013 (piątek-niedziela)
MULTIKINO ZŁOTE TARASY
Ul. Złota 59, Warszawa
BUŁGARSKI FILM
NA WARSZAWSKIM FESTIWALU FILMOWYM
W Konkursie 1-2, dla pierwszych i drugich pełnometrażowych filmów fabularnych w dorobku ich reżyserów, weźmie udział 15 obiecujących debiutów, jeden z nich to:
Alienacja / Alienation / Otchuzhdenie reż. Milko Lazarov (Bułgaria 2013) 77 min.
Grek po pięćdziesiątce jedzie swoim wysłużonym samochodem do Bułgarii, żeby kupić dziecko. Ascetyczny film zainspirowany balladą Goethego "Król Olch". Film miał premierę na festiwalu w Wenecji 2013.
Pokazy bułgarskiego filmu odbędą się w Multikinie w Złotych tarasach w piątek 18 października o godz. 16.15 i w sobotę 19 października o godz. 13.45
Więcej informacji: http://www.wff.pl/pl/program-2013/
24-26 października 2013 (czwartek-sobota),
DOM BRETANII W POZNANIU
Stary rynek 37, Poznań
5 FESTIWAL KULTUR REGIONÓW EUROPY
BUŁGARSKA TRACJA
24 października
Kino Muza
Cykl filmów: „Wokół Bułgarii” (bilety 8 zł)
17.15
Skradzione oczy reż. R. Spassov
Historia niewiarygodnej i niewytłumaczalnej miłości pomiędzy turecką kobietą i bułgarskim mężczyzną. Ivan jest uczestnikiem „procesu odrodzenia”. Ajten za wszelką cenę stara się zapobiec bułgaryzacji Turków. On jest odpowiedzialny za pieczęcie, konieczne do wydania nowych dokumentów w czasie przymusowej zmiany nazwisk. Ona próbuje je ukraść. Ich nieoczekiwane spotkanie stanie się początkiem niezwykłych uczuć i wielkich dylematów.
19.15
Ave reż.: K. Bojanov
Kamen podróżuje przez Bułgarię autostopem. Po drodze spotyka 17-letnią Ave i dalej ruszają już razem. Za każdym razem, gdy łapią okazję, dziewczyna opowiada kierowcom zupełnie inną historię tego, kim są i dokąd jadą. Kolejne kłamstwa sprawiają, że para wpada w coraz większe kłopoty. Co nie przeszkadza Kamenowi powoli zakochiwać się w nowej znajomej.
21.00
Świat jest wielki a zbawienie czai się za rogiem. reż. S. Komandarev
Sielanka dzieciństwa Alexa w idyllicznym socjalistycznym miasteczku dobiega końca. Jego ojciec, Vasko, naraził się władzom. Milicja żąda, żeby donosił na dziadka Alexa, niekwestionowanego „króla kości”. Bai Dan, który w pobliskiej kawiarence regularnie grywa w tryktraka, opowiada zbyt śmiałe polityczne dowcipy. Vasko odmawia i wraz z żoną i małym Alexem musi emigrować do Niemiec. Rodzina się rozpada. Niemcy, rok 2006. Dorosły Alex z rodzicami wyrusza w drogę do Bułgarii…
24 października
Dom Bretanii
18.30
Co każdy o Bułgarii wiedzieć powinien…
Spotkanie z panią Michaelą Todorovą, dyrektor Bułgarskiego Instytutu Kultury w Warszawie
20.00
Bułgaria – Kod wieczności (reż. Georgi Tornev),
Projekcja filmu promocyjnego o wielkiej wartości wizualnej. Podróż przez czas, historię, tradycje, podróż przez piękno i różnorodność. Podróż wyjątkowa.
25 października
Dom Bretanii
17.00
Tracja – czym była, jaka jest?
Wykład Marioli Mikołajczak profesor slawistyki z Instytutu Filologii Słowiańskiej UAM, specjalizującej się w historii języków południowosłowiańskich i dziejach kultury południowej Słowiańszczyzny.
Poznamy krótki rys dziejów Tracji, począwszy od czasów najdawniejszych. Refleksją objęta zostanie m.in. rola tego regionu w okresie antyku, zawiłe losy plemion trackich, ich tajemnicze zniknięcie z mapy Europy. Uwaga zostanie zwrócona szczególnie na materialne i niematerialne świadectwa pozostawione przez Traków na terenie dzisiejszej Bułgarii
18.30
Orfeusz, tracki śpiewak w kulturze greckiej
Wykład prof. Aleksandra Mikołajczaka z UAM zajmującego się historią idei i recepcją antyku w kulturze europejskiej.
Wystąpienie będzie dotyczyło postaci mitycznego śpiewaka, którego tradycja łączy z kulturą Traków. Przedstawione zostaną dotyczące go mity, dzieła literackie, a także odniesienia do orfizmu i filozofii greckiej.
26 października
Dom Bretanii
11.00
Muzyczna tradycja Tracji
Spotkanie z Isabelle Courroy, artystką pochodzącą z Marsylii. Jest ona klasycznie wykształconą flecistką, która po usłyszeniu bułgarskich mistrzów grających na kavalu zmieniła swoje artystyczne życie i poświęciła się grze na kavalu oraz projektom bałkańskim. Jest liderką grup Aksak i Niama Kak, prowadzi warsztaty gry na kavalu i upowszechnia ten instrument we Francji.
12.15
Projekcja krótkometrażowego filmu pt. Magia Rodopów (reż. Krzysztof Lang)
Film muzyczny ukazujący piękno Rodopów na tle przepięknej muzyki rodopskiej.
12.30
Tam, gdzie urodził się Orfeusz – wędrówki po Rodopach
Spotkanie z Ałbeną Grabowską-Grzyb, lekarzem neurologiem, która wychowała się w polsko-bułgarskiej rodzinie. W dzieciństwie wiele czasu spędzała w Czepełare, miasteczku położonym w sercu Rodopów. Jest autorką książki, w której opisuje spotkania ze swoją bułgarską rodziną, ulubione miejsca w Rodopach oraz tamtejsze kulturowe i kulinarne smaki.
13.45
Magiczny Bałkan – kulturowe podróże przez drogi i bezdroża Rodopów
Spotkanie z Nataszą Styczyńską i Andrzejem Ambroziakiem z projektu Bałkan 4×4, organizatorami wypraw z adrenaliną.
Rodopy to kwintesencja wschodnich Bałkanów – wysokie góry, małe wioski zagubione na pograniczu, w których przeplata się śpiew muezina i dźwięki cerkiewnych dzwonów. Magiczność Rodopów to przede wszystkim złożona historia i tradycja wielu grup etnicznych, religii czy języków.
Rodopy rozciągają się na około 250 kilometrów, co potęguje wrażenie przestrzeni, a niedokładne mapy a raczej ich reprinty rodem z lat pięćdziesiątych nie pomagają w nawigacji. Każda wyprawa to kilometry spędzone na wyboistych, górskich bezdrożach, niezliczone godziny pogawędek z napotykanymi pasterzami i pachnąca słońcem lokalna kuchnia.
15.15
„Od początków czasu” (reż. W. Dimczew) wersja angielska
Projekcja filmu poświęconego losowi Traków, ludu indoeuropejskiego zamieszkującego wschodnią część Półwyspu Bałkańskiego. Pochodzenie Traków jest nieznane, a przyczyny końca ich cywilizacji nie zostały wyjaśnione. Badania archeologiczne udowodniły, że ich obecność na Bałkanach odegrała dużą rolę w historii Europy Południowo-Wschodniej i miała znaczny wpływ na rozwój późniejszych Cesarstwa Rzymskiego i Bizantyjskiego.
Film jest udostępniony przez Agencji Bułgarów z zagranicy
15.15
Bułgaria – Kod wieczności (reż. Georgi Tornev),
Projekcja filmu promocyjnego o wielkiej wartości wizualnej. Podróż przez czas, historię, tradycje, podróż przez piękno i różnorodność. Podróż wyjątkowa.
26.10. Etnobalans
ul. Wielka 19 (I p)
15.00-18.00
Warsztaty tańca bułgarskiego. Prowadzenie Maya Mihneva absolwentka akademii tańca w Plovdiv. Wstęp wolny.
26.10. Blue Note
19.00
Koncert grupy Niama Kak (Isabelle Courroy – kaval, Jérome Salomon – tambura, Lionel Romieu – tapan, derbouka, taniec Maya Mihneva)
Gorąca, rytmiczna muzyka bułgarska rodem z Tracji.
21.00
Fest Noz z Mabir Trio (Nicolas Radin – saksofon, flety, Morgan Labbe – akordeon diatoniczny, Julien Goutorb- instrumenty perkusyjne)
Bretońska tradycja w interpretacji trójki młodych utalentowanych muzyków
Bilety 30 zł (jeden bilet na oba koncerty)
29 października 2013 (wtorek), godz. 18.00
BUŁGARSKI INSTYTUT KULTURY
Al. Ujazdowskie 33/35, Warszawa
WYKŁAD W RAMACH CYKLU BUŁGARSKIEGO INSTYTUTU KULTURY
„WYKŁADY O KULTURZE, JĘZYKU, TRADYCJACH I HISTORII BUŁGARII”
DRA JORDANA EFTIMOWA
STRATEGIE UTRWALANIA POZYCJI PISARZY BUŁGARSKICH W BUŁGARII PO ROKU 1990
NAGRODY LITERACKIE W BUŁGARII PO ROKU 1990
BUŁGARSKA LITERATURA I KINO BUŁGARSKIE
Zmiany w społeczeństwie bułgarskim po roku 1990 dotyczą również sfery literatury i jej cech charakterystycznych. Zniknęły zcentralizowane wydawanie i dystrybucja książek oraz zideologizowane radio i telewizyjne edycje literackie w bułgarskiej przestrzeni publicznej. Powstały nowe czasopisma i gazety literackie oraz nowe możliwości literatury w obrębie kultury popularnej. Pod koniec lat 90. w czasopismach dla młodzieży pojawili się autorzy, którzy rozpowszechniali nie tylko wartości amerykańskiej literatury lat 60., ale również wprowadzili po raz pierwszy literaturę cyberpunku. Niektórzy z nich to Martin Karbowski, Kalin Terzyjski i Janko Stanoew.
Nagrody literackie, które się utrwaliły po roku 1990 to „Helikon” „Vik” i „Hermes”.
Kino bułgarskie również znalazło się w nowej sytuacji. Przykłady udanych projektów to filmy „Zift”, Misja Londyn”, „Szklana rzeka” oraz seriale telewizyjne „Sąsiad angielski” i „Drzewo życia”.
Literatura zaczęła pełnić funkcję również popularyzatorską i znajduje swoje miejsce również w gatunkach telewizyjnych typu Talk-show oraz w serwisach społecznościowych jak Facebook. Przedstawicielami nowych nurtów literackich to: Luben Dilow – syn, Wania Szterewa, Mona Czoban, Iwo Syromahow, Ludmila Filipowa i inni.
Jordan Eftimow ukończył bułgarystykę na Uniwersytecie im. Św. Klemensa z Ochrydy w Sofii. Obronił pracę doktorską w zakresie historii literatury. Jest bułgarskim poetą i krytykiem literackim. W chwili obecnej wykłada teorię literatury na Nowym Uniwersytecie Bułgarskim w Błagojewgradzie.
W 1993 roku wydał swój pierwszy zbiór wierszy „Metafizyka metafizyk” i został laureatem nagrody z prestiżowego konkursu poetyckiego Wiosna Południowa. Do 2013 roku opublikował wiele wierszy, utworów prozy, kilka rozpraw naukowych i popularyzatorskich. Jest aktywny na polu dziennikarstwa i krytyki literackiej, pisze dla najbardziej prestiżowych wydań w Bułgarii m.in. „Gazeta literacka”, „Teraz”, „Egoista”, „Kapitał”. J. Eftimow jest redaktorem naczelnym czasopisma „Księgarnia”. Zainicjował Kawiarnię Literacką – Helikon. To najpopularniejsze forum radiowe i telewizyjne z ambitnym celem przedstawiania literatury.
Bułgarski literaturoznawca działa również w dziedzinie artystycznej. Pod koniec lat dziewięćdziesiątych był członkiem grupy artystycznej Limbourg Brothers i wziął udział w festiwalach Sofia Underground 2 i Sofia Underground 3, poświęconych współczesnej bułgarskiej awangardzie literackiej.
BUŁGARSKI INSTYTUT KULTURY ZASTRZEGA SOBIE PRAWO
DO DOKONYWANIA ZMIAN W PROGRAMIE