Jednym z najbardziej rozpoznawalnych symboli Bułgarii jest znany na całym świecie olejek różany, który w Bułgarii ma swoją wieloletnią tradycję sięgającą aż po czasy starożytne. 5 grudnia w Bułgarskim Instytucie Kultury odbył się wieczór poświęcony właśnie temu niezwykłemu kwiatu – róży damasceńskiej, której zagłębie znajduje się w granicach Doliny Trackich Królów w Bułgarii. Popularność zaś różanych wyrobów przyciągnęła na sobotnie wydarzenie bardzo dużo gości! Na samym wejściu do galerii Bułgarskiego Instytutu Kultury czekał na wszystkich mikołajkowy bazarek, na którym można było znaleźć nie tylko rozmaite produkty perfumeryjne z różanego olejku, czy smakołyki takie jak lokum i woda różana, lecz także inne tradycyjne bułgarskie przysmaki. Goście na mikołajkowy podarunek dla swoich bliskich mogli zakupić tutaj min. pyszną lutenicę.
Dyrektorka Bułgarskiego Instytutu Kultury – Kalina Stancheva – podczas powitalnego przemówienia nie kryła swojego zaskoczenia i ogromnej radości płynącej z widoku galerii Bułgarskiego Instytutu Kultury wypełnionej taką ilością ludzi.
Po wystąpieniu i przedstawieniu gościom planu wieczoru odbył się pokaz filmu „Dolina Królów Trackich”, który po krótce opowiedział o kulturowym dziedzictwie, jakie pozostawiła po sobie na ziemiach Bułgarii cywilizacja starożytnych Traków. Rejon na wschód od Sofii – okolice miasta Sliven, Szipka i Kazanłyk – pełny jest pięknych grobowców z okresu około 4 tyś. lat p.n.e. do III w. n.e. Kurhany budowane były tutaj głęboko w ziemi, następnie pięknie rzeźbione i dekorowane, a zmarłego chowano w nich wraz z imponującą ilością złota, drogocennej biżuterii i monet. Szacuje się, że w Bułgarii (na terenie Doliny) jest około 10 tysięcy trackich grobów, jednak co roku odkrywa się tutaj coś nowego i zaskakującego nawet dla historyków i archeologów.
Cywilizacja tracka pozostawiła po sobie jednak też takie tradycje, które w Bułgarii żywe są do dnia dzisiejszego. Jedną z nich jest właśnie uprawa róży i pozyskiwaniem z jej kwiatów eterycznego olejku o leczniczych właściwościach (róża widnieje nawet na niektórych trackich monetach!).
Sławiana Holc (właścicielka firmy Rose shop) przedstawiła po filmie prezentację pt. „Kraina róż” ukazującą historię róży bułgarskiej, tradycję pozyskiwania olejku, a także unikatowość róży i jej leczniczych właściwości. Bułgarski olejek różany jest bowiem wysoko ceniony przez światowy przemysł perfumeryjny, jako szlachetna i niezastąpiona substancja słynnych kompozycji zapachowych, perfumeryjnych i kosmetycznych. Jest on produkowany w procesie destylacji płatków róż ze szlachetnego gatunku Rosa Damascena Mill, który jedynie w mikroklimacie Doliny Róż (okolice miejscowości Kazanłyk i rejon Doliny Trackich Królów) jest w stanie wydać tak dużo i tak wysokiej jakości olejku różanego, zwanego złotem w płynie. Z około 3000 kg płatków uzyskuje się jedynie 1 kg czystego olejku różanego. W 2012 roku cena za jego kilogram na światowym rynku perfumeryjnym zbliżyła się nawet do równo-wartości 2 kg złota! Jej płatki zbierane są ręcznie, co roku w maju i czerwcu – w godzinach od 4 do 5 rano (rosa zwiększa bowiem wtedy aromat kwiatu). Sławiana Holc podkreśliła również, że różozbieranie w Bułgarii to zarazem praca, święto, śpiew, magia kolorów i piękno zapachu.
Jej słowa potwierdził wyświetlony później cykl filmów dokumentalnych nagrywanych w okolicach miast Kazanłyk i Karłowo ukazujących tradycję bułgarskiego różozbierania.
Wydarzenie uwieńczyła różana uczta, podczas której goście mieli okazję, by spróbować różanej galaretki – lokum – i naturalnej różanej wody.
Współorganizatorami wyjątkowego wieczoru byli: Bułgarski Instytut Kultury, Ambasada Republiki Bułgarii w Warszawie, Gmina Kazanlyk, Muzeum Historyczne – Kazanlyk, Zornitza Company, Telewizja Turystyka (See.bg), Enio Bonchev Production, Lema – Kazanlyk i Shipkoff House.
Tekst: Pamela Kaczmarek