WASYL LEWSKI W PAMIĘCI RODZINNEJ POLAKÓW

DSC0560218 lipca 2017 roku, w dniu 180. Rocznicy od urodzin Apostoła Bułgarskiej Wolności Wasyla Lewskiego, specjalnym gościem Bułgarskiego Instytutu Kultury była Stanisława Dąbrowska – prawnuczka hrabiego Stanisława Dąbrowskiego, który uczestniczył w działalności Międzynarodowego Komitetu Rewolucyjnego we wsi Jabyłkowo, obwód Chaskowo.

Z porywającej opowieści Stanisławy Dąbrowskiej, liczna publiczność polskich przyjaciół BIK oraz przedstawicieli bułgarskiej wspólnoty w Warszawie dowiedziała się, że w drugiej połowie XIX. wieku, polski arystokrata, inżynier z zawodu, był aktywnym uczestnikiem walki narodowowyzwoleńczej Bułgarów. Demokratycznie nastawiony hrabia Stanisław Dąbrowski wziął udział w Powstaniu Styczniowym z 1863 roku. Po klęsce powstania Polak został zmuszony wyemigrować i przyjechał do Bułgarii. W roku 1865 roku rozpoczął pracę jako główny inspektor budowy drogi Edirne – Płowdiw – Pazardżik. Później Dąbrowski wykonywał prace inżynieryjne w przedsiębiorstwie barona Maurice’a de Hirscha podczas budowy drogi kolejowej Edirne – Belowo. Informacje o tym okresie życia hrabiego-inżyniera Dąbrowskiego zostały zawarte we wspomnieniach działacza odrodzeniowego Joakima Gruewa.

Od jesieni 1870 roku do lata 1873 roku Dąbrowski był członkiem Międzynarodowego Komitetu Rewolucyjnego, zorganizowanego przez Wasyla Lewskiego we wsi Almali /Jabyłkowo/, w którym współdziałali Bułgarzy, Polacy i Czesi – wśród których wyróżnili się znani braci Prošek. Dąbrowski zorganizował szkolenia z szermierki, uczestniczył w zakupie i przechowywaniu broni palnej. Do Domu Słowiańskiego stanowiącego klub inżynierów, przyjeżdżał Wasyl Lewski, przybywali kurierzy innych tajnych komitetów.

W 1977 roku podczas wojny rosyjsko-tureckiej 1877/78 Stanisław Dąbrowski zapisał się do oddziału kawalerzystów, który dokonał sabotażu, czym zapobiegł dostawom amunicji dla armii osmańskiej. Hrabia walczył po stronie rosyjskiej i uczestniczył w walkach koło miasta Kazanłyk.

Jego prawnuczka Stanisława Dąbrowska, również z zawodu inżynier, zobrazowała swoją opowieść całym archiwum dokumentów, zgromadzonym 25 lat temu przez płowdiwskiego historyka Petyra Petrowa, który był zafascynowany losem polskiego arystokraty – jaskrawej postaci, oddanej demokracji i walce bułgarskiego narodu o wolność. Stanisława Dąbrowska z zachwytem opowiedziała o działalności Domu Kultury (Czytaliszte) we wsi Jabyłkowo, który ma pod swoją opieką Dom Słowiański i z okazji urodzenia Wasyla Lewskiego tradycyjnie obchodzi unikatowe święto – Dzień Jedności Słowiańskiej.

Spotkanie, poświęcone polskiemu współdziałaczowi Apostoła Bułgarskiej Wolności połączone było z finisażem wystawy, przedstawiającej 25 portretów Wasyla Lewskiego i jego matki ze zbiorów Miejskiej Galerii Sztuk Plastycznych w Płowdiwie, która gościła w Bułgarskim Instytucie Kultury w dniach 6 czerwca – 18 lipca.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *