Bułgarski film „Wrogowie”, dzięki Bułgarskiemu Instytutowi Kultury, doczekał się oficjalnej premiery dla polskiej publiczności 24 kwietnia w Domu Kultury Śródmieście. Z tej okazji na projekcji obecny był sam reżyser filmu – Swetosław Owczarów oraz producentka Swetła Cocorkowa. Ponadto to niezwykle poruszające dzieło filmowe już w 2017 roku zostało nagrodzone Złotą Szablą – nagrodą za najlepszą reżyserię, na VIII Międzynarodowym Festiwalu Filmów Historycznych i Wojskowych w Warszawie. Dlatego też przed pokazem dyrektor Festiwalu, Andrzej Brzoza, osobiście wręczył reżyserowi wspaniałe trofeum w postaci repliki polskiej szabli wojskowej według wzoru z 1926 roku. Wyraził przy tym zachwyt nad bułgarskim filmem i przedstawioną w nim historią, z której możemy czerpać ważną refleksję o przeszłości, a także podkreślił, że wręczona Złota Szabla jest dziś symbolem zupełnie innej walki, bo walki o wolność sztuki.
„Wrogowie” to film oparty na prawdziwej historii grupy bułgarskich żołnierzy, którzy w trakcie wojny bałkańskiej w 1913 roku, zamierzają zatopić turecki krążownik. Po drodze spotykają jednak tureckich żołnierzy, którzy z ich wrogów zmieniają się w sojuszników. Jak powiedział Swetosław Owczarow w trakcie rozmowy, która odbyła się z nim i Swetłą Cocorkową po projekcji, ta filmowa opowieść jest próbą przełamania stereotypów i historycznych klisz. Ukazuje, że nic nie jest czarne albo białe, a historia tworzona jest przez splot losów pojedynczych jednostek. „Wrogowie” to zatem obraz rzeczywistości wojennej wypełnionej niejednoznacznymi odcieniami szarości.
Wydarzenie, które miało miejsce 24 kwietnia, to nie tylko promocja filmu nagrodzonego w kategorii fabuła VIII MFFHiW2017 ale i dobry przykład wspierania inicjatyw obywatelskich – bo niezależny festiwal filmów historycznych jest organizowany w Polsce przez pozarządową organizację pożytku publicznego – przez instytucje państwowe. W tym roku przez Bułgarski Instytut Kultury w Warszawie a w ubiegłym roku, w podobnym trybie, przez Instytut Kultury Polskiej w Sofii. To wsparcie ma ważne znaczenie dla wzajemnego upowszechniania kultury i historii obu państw oraz zbliża artystów obu krajów. W imieniu miłośników kina historycznego bardzo dziękuję za tą inicjatywę BIK-u. Andrzej