BADACZE BIZANCJUM I ŚREDNIOWIECZNEJ HISTORII BAŁKAN ZAPREZENTOWALI KSIĄŻKĘ O PIERWSZYM CARSTWIE BUŁGARSKIM

12 listopada 2015 roku, w ramach wieczoru akademickiego w galerii Bułgarskiego Instytutu Kultury w Warszawie, przed polską publicznością oraz przedstawicielami bułgarskiej społeczności zaprezentowana została nowa książka „Carstwo Bułgarskie 866 – 971”, którą wydało prestiżowe Polskie Wydawnictwo Naukowe.
Ta praca naukowa jest dziełem trzech autorów – prof. Mirosława Leszki, dra Kiryła Marinowa i Jana Wolskiego z Katedry Historii Bizancjum Uniwersytetu Łódzkiego. Zebrane w niej badania dotyczą stu lat z dziejów średniowiecznego państwa bułgarskiego, kiedy dokonywały się w nim wyjątkowo dynamiczne przemiany w sferze ustrojowej, religijnej i kulturalnej. Państwo bułgarskie przekształciło się wówczas w carstwo chrześcijańskie, odgrywające na Bałkanach – szczególnie w okresie panowania Symeona I Wielkiego (893–927) – rolę mocarstwa, konkurenta Bizancjum.
Spotkanie poprowadził sam recenzent książki – prof. Georgi Minczew – dyrektor Katedry Filologii Słowiańskiej na Uniwersytecie Łódzkim oraz badacz bułgarskiego i słowiańskiego piśmiennictwa, literatury i kultury okresu średniowiecza. Prof. Minczew wyznał, że przedstawione badania nad średniowieczną historią Bułgarii zostały poprzedzone licznymi monografiami prof. Mirosława Leszki, dra Kiryła Marinowa i innych mediewistów. W tym sensie jest ona przedłużeniem tradycji badawczej nad wiekami średnimi łódzkiej szkoły historycznej i slawistycznej.
W książce nie zostało również pominięte wyjątkowo ważne pytanie o kulturowe, religijne i literackie dziedzictwo Pierwszego Carstwa Bułgarskiego. W tej części młody absolwent Katedry Historii Bizancjum Uniwersytetu Łódzkiego – Jan M. Wolski – szczegółowo opisał dorobek Presławskiej i Ochrydzkiej Szkoły Piśmienniczej, odnosząc się przy tym do bezpośrednich źródeł historycznych, jak i do autorytetu bułgarskich i polskich badaczy.
Do dyskusji, która zaistniała po przemówieniu prof. Miczewa, włączył się również prof. Nikołaj Kynew – zastępca dziekana na Wydziale Historii Uniwersytetu Wielkotyrnowskiego im. Świętych Cyryla i Metodego. On, a także inni wybitni uczeni z tyrnowskiej szkoły historycznej, byli bowiem ważnymi konsultantami w czasie pracy nad książką „Carstwo Bułgarskie”. Dr. Kirył Marinow nie krył tego, że badania te są w dużym stopniu wynikiem głębokiego, jednakże o dobrym nastawieniu, naukowego sporu, w którym każdy z autorów, ekspertów i pomocników miał prawo i możliwość do obronienia swoich tez. Dla każdej z nich znalazło się miejsce w książce.
„Carstwo Bułgarskie” to oryginalne i znaczące dzieło traktujące o średniowiecznej bułgarskiej historii. Wypełnia ono istotną lukę w tematyce Pierwszego Państwa Bułgarskiego w polskiej nauce historycznej, a także stanowi poważne – i niezbędne – źródło wiedzy o historii średniowiecznej dla polskich badaczy, studentów slawistyki i filologii bułgarskiej, jak i dla wszystkich zainteresowanych.
Podczas wieczoru akademickiego odbyło się jednocześnie otwarcie wystawy „Cerkiew w Bułgarii cara Samuiła – korzenie i dziedzictwo”. Dla Bułgarskiegi Instytutu Kultury w Warszawie została ona przygotowana przez Centrum Badań Cyrylo-Metodejskich Bułgarskiej Akademii Nauk z osobistym udziałem prof. Slawi Barliewej. Teksty zaś objaśniające zostały przetłumaczone na język polski przez Zofię Brzozowską z Katedry Slawistyki Uniwersytetu Łódzkiego. Ekspozycja przedstawia arcybiskupstwo bułgarskie w XI–XIII w., które jest fenomenem, zwracającym na siebie uwagę swym synkretyzmem, łączącym tradycje chrześcijańskie Europy Południowo-Wschodniej w produktywny model kulturowy, na którego gruncie powstały bezcenne księgi liturgiczne.
Wystawa pokazuje jeden z głównych wniosków wynikających z nowopowstałej pracy naukowej, który opisany został właśnie podczas jej prezentacji, a mianowicie, że średniowieczne Carstwo Bułgarskie osiągnęło poziom w pełni rozwiniętego i funkcjonującego państwa chrześcijańskiego, które stało się modelem dla bułgarskiej państwowości.