Program na luty 2010

  • 15 lutego 2010 r. (poniedziałek), godz. 18.00, Bułgarski Instytut Kultury, Al. Ujazdowskie 33/35, Warszawa

Obchody święta wina 

Trifon Zarezan święto winorośli i winiarzy

Degustacja bułgarskiego wina dzięki wspaniałomyślności firm VINEX-SLAVYANTSI oraz DOMAIN MENADA. Swoje winiarskie produkty zaprezentuje także prywatny wytwórca Pan Stojan Uzunov.

Według chrześcijańskiej tradycji święty męczennik Trifon (urodzony w III w. w Azji Mniejszej) już jako dziecko posiadał dar uzdrawiania. W czasach prześladowania chrześcijan, został postawiony przed rzymskim sądem, gdzie namawiano go do wyparcia się swojej wiary. Św. Trifon nie wyrzekł się wiary w Chrystusa, za co skazano go na męki i ścięcie.

W bułgarskiej tradycji narodowej Święty Trifon czczony jest 1 lub 14 lutego (stary lub nowy styl) jako Trifon Zarezan – opiekun hodowców winorośli, winiarzy i karczmarzy. W ten dzień rytualnie przycina się winorośl (zarjazvam – w języku bułgarskim oznacza przycinam, stąd Zarezan) aby zapewnić urodzaj. Niektóre badania etnograficzne wskazują na to, że cześć na rzecz świętego jest kontynuacją kultu Dionizosa – starogreckiego boga winorośli, wina oraz zabawy.

Zespół SARAKINA to polsko-bułgarsko-czeska formacja wykonująca muzykę etno-jazzową. Kompozycje i aranżacje z wpływami muzyki bałkańskiej, klasycznej, cerkiewnej, współczesnej jak i z elementami improwizacji jazzowej przenoszą klimaty etniczne do muzyki artystycznej. Zespół tworzą profesjonalni muzycy, absolwenci wyższych szkół muzycznych. Grupa istnieje od 1999 roku.

“Sarakina to orientalne imię pięknej dziewczyny z Bałkanów, wioska w Grecji i nazwa zespołu z Białegostoku grającego muzykę o bułgarskich korzeniach. (…) Grają kompozycje i aranżacje melodii i motywów muzycznych pochodzących z Bułgarii i Macedonii (…) Jak w kalejdoskopie mieszają się tempa i nastroje, a nawet epoki: obok archaicznych zaśpiewów sąsiadują jazzowe, wirtuozersko zagrane wstawki, a klarnet “gada” z etnicznymi instrumentami.” Monika Żmijewska (“Gazeta Wyborcza”)

 

  • 17 lutego 2010 r. (środa), godz. 18.00, Galeria SERDIKA, ul. Świętokrzyska 32, Warszawa

Otwarcie wystawy „Strandżańska paleta – bułgarskie impresje” autorstwa Andrzeja Wiśniewskiego.

Andrzej Stefan Wiśniewski – artysta plastyk, urodzony i mieszkający w Łodzi. W 1991r. ukończył wydział projektowania typografii i malarstwa na Akademii Sztuk Pięknych w Łodzi. W swojej twórczości zajmuje się głównie pejzażami i portretem. Do tej pory miał 28 wystaw, w tym w Polskim Instytucie w Sofii (w 2006 roku), a także w Bydgoszczy, Łodzi i Wieluniu.

Wystawa przedstawia pejzaże oraz architekturę Małego Tyrnowa i okolic. Są to wspomnienia z międzynarodowego pleneru „Strandżańska Paleta” organizowanego przez gminę miasta Małe Tyrnowo w ramach corocznego święta kultur.

Małe Tyrnowo położone jest w bułgarskiej części pasma górskiego Strandża (Strandża Planina). Ten bogaty w źródła mineralne region słynie również z cennych zabytków kultury materialnej. W Małym Tyrnowie i okolicach występują liczne zabytki archeologiczne związane z kulturą tracką i rzymską. Cały region wokół Małego Tyrnowa usiany jest licznymi dolmenami, grobowcami, nekropoliami i starożytnymi miejscami kultu.

 

  • 19 lutego 2010 (piątek), godz. 18.00, Bułgarski Instytut Kultury, Al. Ujazdowskie 33/35, Warszawa

Obchody 137- rocznicy śmierci Wasyla Lewskiego – Apostoła wolności

Wykład dr-a Jarosława Rubachy

 

Dla uczczenia śmierci Wasyla Lewskiego – dr Jarosław Rubacha wygłosi wykład na temat życia oraz działalności bułgarskiego rewolucjonisty.

Jarosław Rubacha (ur. 1970) – historyk i bałkanista; absolwent Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. W 2003 roku w Akademii Świętokrzyskiej w Kielcach obronił pracę doktorską p.t. „Bałkańska polityka Bułgarii w latach 1878-1913 emanacją jej celów narodowych”.

Od 2005 r. pracownik naukowy Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie. Członek Macedońskiego Instytutu Naukowego w Sofii i Komisji Bałkanistyki przy oddziale PAN w Poznaniu oraz współpracownik Polsko-Bułgarskiej Komisji Historycznej przy Instytucie Historii PAN i Instytucie Bałkanistyki Bułgarskiej Akademii Nauk.

Autor książek m.in.: „Bułgarski sen o Bizancjum. Polityka zagraniczna Bułgarii w latach 1878-1913” (2004); „Historia Bułgarii 1870-1915. Materiały źródłowe z komentarzami” (T. 1. 2006 – polityka zagraniczna; T.2, 2007 – kwestia macedońska; T. 3. 2009 – polityka wewnętrzna) oraz licznych artykułów poświęconych historii Bułgarii przełomu XIX i XX w. zamieszczonych w czasopismach naukowych i pracach zbiorowych w Polsce i Bułgarii.

 

  • 27 lutego 2010 (sobota), godz. 11.00 – 13.00, Bułgarski Instytut Kultury, Al. Ujazdowskie 33/35, Warszawa

Święto Martenicy – wyplatanie martenic z okazji 1 marca

1 marca w Bułgarii oznacza nadejście wiosny. W tym dniu ludzie wymieniają się tzw. martenicami – amuletami, wykonanymi z białej i czerwonej włóczki. Maja one uchronić właściciela przed złymi mocami i nieszczęściami oraz zapewnić zdrowie i powodzenie przez cały rok. Aby wróżba się spełniła należy nosić martenicę tak długo, aż zobaczymy pierwszego bociana. Wtedy martenicę zawieszamy na drzewie owocowym żeby obficie owocowało (w niektórych regionach Bułgarii chowają pod kamień) a my w ten sposób pozbywamy się całego zła.

Martenica, a ściślej tradycja jaskrawego przyozdabiania ludzi i domostw dotarła na Bałkany prawdopodobnie wraz z hordami chana Asparucha w VII wieku. Od tamtej pory uważa się, że odpowiednio zaplecione białe i czerwone nici mają magiczną moc. U Protobułgarów kolor czerwony i biały oznaczał także przynależność do najważniejszych warstw społecznych. Czerwone ozdoby nosili wojownicy, a białe pogańscy kapłani. Taka funkcja kolorów co prawda zanikła, ale pozostało przekonanie, że zapewniają one zdrowie i powodzenie.

(na podstawie www.bulgaricus.com)

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *