Wykład Nikolaya Aretova p.t. „Asen Hristoforov i problem literatury antytotalitarnej” w ramach cyklu Bułgarskiego Instytutu Kultury „Wykłady o kulturze, języku, tradycji i historii Bułgarii” odbył się na Uniwersytecie Warszawskim 11 maja 2010 roku.
Gość został przedstawiony przez lektorkę języka bułgarskiego na Uniwersytecie Warszawskim – doc. Annę Stoykową, która zapoznała zgromadzonych słuchaczy z dorobkiem naukowym, bogatą literaturą, autorstwa Nikolaya Aretova, a także opowiedziała o jego dodatkowych zajęciach i osiągnięciach.
Prof. Dr Nikolay Aretov we wprowadzeniu do swojego wykładu określił pojęcia literatury totalitarnej i antytotalitarnej. W literaturze istnieje kanon, pisarze, ich dzieła są do niego podporządkowane lub nie, aby się w nim znaleźć autor musi tego chcieć, musi pisać o narodzie i dla narodu. Asen Hristoforov, podobnie do Aleko Konstantinova nie pisze tak, aby wejść do obowiązującego kanonu, kieruje się ku niepopularnym gatunkom, a w stosunku do poważnych gatunków odnosi się niepoważnie. Tymi słowami prof. Aretov wprowadził słuchaczy do sedna swojego wykładu, w którym przedstawił zebranym fakty z życia, a także twórczość literacką Asena Hristoforova – postaci bardzo barwnej oraz oryginalnej, nie utożsamiającej swojej twórczości z sytuacją polityczną. Przeważająca część dzieł Hristoforova ma charakter biograficzny, stąd też zdecydowanie antytotalitarna biografia pisarza powinna pociągnąć za sobą takiż charakter dzieł. Jednak w jego utworach opis tych sytuacji nie jest uskarżaniem się na system, nie widzimy tez w nich sprzeciwu. Autor wzorował się również na autorach zachodnich, tłumacząc dzieła znanych pisarzy, inspirował się do tworzenia własnych, nawiązujących do jego sytuacji.
Po wygłoszeniu wykładu padło kilka pytań, jak również zostały wskazane kwestie rozróżnienia pojęć literatura antytotalitarna i nietotalitarna. Wśród gości spotkania obecni byli studenci, wykładowcy Uniwersytetu Warszawskiego, pracownicy Państwowej Akademii Nauk, tłumacze, zainteresowani tematem Polacy oraz Bułgarzy mieszkający w Polsce.
Bułgarski Instytut Kultury składa serdeczne podziękowania Panu Prof. Aretovovi za ofiarowanie dla Biblioteki Instytutu trzytomowego zbioru p.t. „Krytyczne dziedzictwo bułgarskiego modernizmu”. Wyrazy wdzięczności składamy także Pani doc. Albenie Waczewej za pomoc i współpracę przy organizacji wizyty Profesora w Polsce.
Po wygłoszeniu wykładu na Uniwersytecie Warszawskim profesor wziął udział w Międzynarodowej Konferencji Naukowej z cyklu Cyryl i Metody w języku i kulturze Słowian w Białej Podlaskiej.