10 kwietnia 2013 (środa), godz. 18.00
BUŁGARSKI INSTYTUT KULTURY
Al. Ujazdowskie 33/35, Warszawa
PANORAMA FILMÓW ANDREJA AŁTYPARMAKOWA
IN MEMORIAM
POKAZ FILMU DOKUMENTALNEGO
OBROŃCA Z URZĘDU
scenariusz: prof. Dojno Dojnow, Todor Taszew
reżyseria: Andrej Ałtyparmakow
zdjęcia: Stefan Ałtyparmakow
Film poświęcony jest Ilii Canowowi, bratu znanego polityka bułgarskiego Najczo Canowa. Poliglota Ilija Canow był jednym z pierwszych bułgarskich adwokatów, jeszcze przed wyzwoleniem Bułgarii. Jako obrońca członków oddziału Christo Botewa przed tureckim sądem, udało mu się uzyskać zamianę wyroku kary śmierci na więzienie. Bohater filmu był ministrem spraw zagranicznych w okresie zjednoczenia Bułgarii w roku 1885, a potem jako pełnomocnik rządu bułgarskiego prowadził udane negocjacje w Stambule. „Według Canowa stanowisko ministra, wysłannika dyplomatycznego, członka Zgromadzenia Narodowego, urzędnika w Ministerstwie Sprawiedliwości – to obowiązki, jakie każdy powinien pełnić dla dobra Bułgarii”, mówi reżyser filmu Andrej Ałtyparmakow.
16 kwietnia 2013 (wtorek), godz. 18.00
BUŁGARSKI INSTYTUT KULTURY
Al. Ujazdowskie 33/35, Warszawa
OTWARCIE WYSTAWY
ZŁOTE PLAKATY FILMOWE
Z BIURA MEDIUM – BUŁGARIA
kuratorzy Kamen Bałkański i Stanisław Stanew
Wystawa plakatów z filmów, które zdobyły prestiżowe nagrody ZŁOTA RÓŻA w minionych latach, pozwala nam przyjrzeć się niezwykle interesującej historii festiwalu „Złota Róża”. Wystawa została zorganizowana dzięki współpracy Narodowego Centrum Filmowego i Bułgarskiej Filmoteki Narodowej. Łącznie wystawionych plakatów jest trzynaście, doskonale pokazują one ewolucję festiwalu „Złota Róże” przez wszystkie lata.
Wystawa nie jest pretekstem do rozpoczęcia dyskusji o kryteriach, według których filmy były oceniane w minionych dziesięcioleciach. Jej zadanie jest raczej archiwalno-retrospektywne, ponieważ plakaty ukazują nastrój, a nawet naiwność i emocje minionych lat, podczas których sale kinowe w każdym z miast z niecierpliwością oczekiwały nowych produkcji.
19-21 kwietnia 2013 (piątek-niedziela)
CENTRUM SZTUKI WSPÓŁCZESNEJ – TORUŃ, Kino Centrum
ul. Wały gen. Sikorskiego 13, Toruń
DNI BUŁGARSKIEGO FILMU DOKUMENTALNEGO W TORUNIU
19 kwietnia (piątek), godz. 15.30
„Statki są pełne” (Корабите са пълни)
Reż. Kostadin Bonew; Scenariusz: Władi Kirow, Władimir Gniatowski
Bułgaria 2005; 63’, język bułgarski z polskimi napisami
Film rekonstruuje niezwykłą podróż kilku tysięcy żydowskich dzieci w latach drugiej wojny światowej. Tysiące dzieci, uciekających od koszmaru wojny, przejechało wówczas przez terytorium Bułgarii i dotarło do Ziemi Obiecanej – Palestyny. Podróż odbyła się dzięki pomocy wielu ludzi – dyplomatów, polityków, a nawet przypadkowych podróżnych.
19 kwietnia (piątek), godz. 20.45
„Wyrszec. Miasto kobiet badante” (Вършец. Градът на жените баданте)
Reż. Stefan Komandarew; Scenariusz: Diana Iwanowa
Bułgaria 2009; 75’ język bułgarski z polskimi napisami
„Miasto kobiet badante” to film o nowych wschodnioeuropejskich realiach. Opowiada o historii małego miasta Wyrszec, położonego w Bułgarii północno-zachodniej. Życie w nim się zmieniło w związku z rolą, którą jego mieszkanki pełnią na rynku usług Starego Kontynentu. „Badante” w języku włoskim to zawód, polegający na opiekowaniu się starszymi lub umierającymi ludźmi. Bułgarskie emigrantki z miasta Wyrszec najczęściej wybierają właśnie ten sposób zarobkowania. To powoduje, że w miasteczku dzieci są wychowywane tylko przez ojców, a niektóre rodziny się rozpadają.
20 kwietnia (sobota) godz. 15.00
„Imigranci” (Имигранти)
Reż. Andrej Altyparmakow; Scenariusz: Andrej Ałtyparmakow
Bułgaria 2009; 76’, język bułgarski z polskimi napisami
Film o życiu kilku rodzin bułgarskich, które mieszkają w okolicach Walencji i o ich przyjaciołach, którzy ich podtrzymują na duchu. Wszyscy opowiadają swoją historię emigracji, prawdziwą i szczerą – o łzach, bólu, nostalgii, milczeniu. Film przedstawia również przyjaźń i życzliwość ze strony Hiszpanów, którzy także przeżyli ciężkie lata na emigracji.
20 kwietnia (sobota) godz. 16.45
„Europolis” (Европолис)
Reż. Kostadin Bonew; Scenariusz: Władi Kirow
Bułgaria/ Austria 2009; 80’ język bułgarski, rosyjski i rumuński z polskimi napisami
Nagrody: Złoty Ryton 2009, Płowdiw
„Europolis” to bułgarsko-austriacka produkcja o mieście Sulina, położonym w delcie Dunaju, przy samym ujściu do morza. Tytuł filmu zapożyczony został od tytułu powieści, którą napisał w roku 1933 komendant położonego tu portu rzecznego. Sulina była wówczas pełnym życia miastem z urzędowym językiem francuskim, którego obywatele mówili w 27 językach. Autor książki już wówczas jednak dostrzegał symptomy powolnego zamierania portu i miasta, a jego proroctwo niestety się spełniło.
21 kwietnia (niedziela) godz. 20.15
„Korytarz nr 8” (Коридор № 8)
Reż. Boris Despodow; Scenariusz: Boris Despodow
Bułgaria 2008; 74’, język bułgarski z polskimi napisami
„Korytarz nr 8” to projekt UE dotyczący budowy drogi łączącej wybrzeże Morza Czarnego z wybrzeżem Morza Adriatyckiego i południowymi Włochami. Celem inicjatywy jest połączenie 926 km przebiegających przez kraje, których mieszkańcy na przestrzeni wieków przeżywali wiele trudnych momentów. Dotychczas została zrealizowana tylko część projektu. Mimo tego reżyser Boris Despodow postanowił podjąć podróż Korytarzem nr 8.
Nagrody: Berlin 2008 – Międzynarodowe Forum Nowego Kina
23 kwietnia 2013 (wtorek), godz. 18.00
PAŃSTWOWE MUZEUM ETNOGRAFICZNE W WARSZAWIE, Sala Kameralna
ul. Kredytowa 1, Warszawa
WYKŁAD DRA HAB. NIKOŁAJA PAPUCZIEWA
NESTINARZY – OPOWIADANIE O ZMIENIAJĄCYCH SIĘ TRADYCJACH BUŁGARSKICH
Dr Nikołaj Papucziew jest docentem antropologii na Wydziale Filologii Słowiańskiej Uniwersytetu Św. Klemensa z Ochrydy w Sofii. Wykłada antropologię oraz folklorystykę Bułgarów i Słowian. Bierze udział w projektach badawczych z zakresu więzi pokrewieństwa i obrzędów Bułgarów. Jest autorem monografii „Folklor i kultura narodowa” (2012).
Wykład "Nestinarzy – opowiadanie o zmieniających się tradycjach bułgarskich" przedstawia mechanizmy transformacji zachodzących w tradycyjnej kulturze bułgarskiej w epoce po drugiej wojny światowej. Treść wykładu obejmuje przedstawienie sposobów funkcjonowania folkloru jako programu ideologicznego różnych reżimów politycznych. Autor przeprowadza analizę porównawczą przemian tradycji nestinarskiej w czasach przed i po drugiej wojnie światowej, pod kątem zmiany ustroju politycznego Bułgarii. W wykładzie omawia się także innowacje w nestinarstwie z punktu widzenia bułgarskiej moderniści, kładzie się nacisk na semiotykę obrzędową. Porusza się kwestię nestinarstwa jako produktu współczesnej kultury masowej i turystyki. Wykładowi towarzyszy dwunastominutowy materiał wideo, który pokazuje sam obrzęd oraz ilustruje podstawowe zagadnienia, poruszone w wykładzie.
26 kwietnia 2013 (piątek), godz. 18.00
BUŁGARSKI INSTYTUT KULTURY
Al. Ujazdowskie 33/35, Warszawa
SPOTKANIE Z PISARZEM
ANGELEM WAGENSTEINEM
PREZENTACJA POLSKICH PRZEKŁADÓW JEGO POWIEŚCI
„DALEKO OD TOLEDO, CZYLI RZECZ O ABRAHAMIE PIJANICY”
ORAZ
„POŻEGNANIE Z SZANGHAJEM”
Angel Wagenstein to wybitny bułgarski pisarz i scenarzysta filmowy. Urodził się w roku 1922 w Płowdiwie w sefardyjskiej rodzinie żydowskiej; dzieciństwo spędził we Francji, dokąd jego rodzina wyemigrowała, uciekając przed prześladowaniami politycznymi lewicy. Wrócił do Bułgarii po ogłoszeniu amnestii i w liceum związał się z ruchem antyfaszystowskim. W 1944 roku za drobny akt sabotażu został aresztowany i skazany na śmierć. Przed egzekucją uratowało go wkroczenie armii radzieckiej. Po wojnie skończył studia filmowe w Moskwie. W swoim dorobku Wagenstein ma ponad 50 scenariuszy do filmów fabularnych, dokumentalnych i animowanych, które były realizowane przez różne kinematografie w Europie i na Dalekim Wschodzie. Wiele z tych filmów otrzymało prestiżowe nagrody na bułgarskich i międzynarodowych festiwalach, m. in. film „Gwiazdy” w reżyserii Konrada Wolfa został uhonorowany w 1959 roku nagrodą specjalną jury na festiwalu w Cannes.
Angel Wagenstein jest także autorem powieściowego tryptyku: "Pięcioksiąg Izaaka", „Daleko od Toledo, czyli rzecz o Abrahamie Pijanicy” i „Pożegnanie z Szanghajem”, który szybko stał się światowym bestsellerem i został wydany m. in. w Niemczech, Francji, Włoszech, Izraelu, Czechach, Hiszpanii, w kilku krajach Ameryki Południowej, w Stanach Zjednoczonych, Kanadzie oraz w Australii i Nowej Zelandii. Polski przekład „Pięcioksięgu Izaaka” ukazał się w 2009 roku (tłum. Kamelia Mincheva-Gospodarek). Obecnie prezentujemy pozostałe dwie powieści należące do tego tryptyku, wydane odpowiednio w 2010 i 2011 roku.
27 kwietnia 2013 (sobota) godz. 17.00
BIAŁOSTOCKI TEATR LALKI
Kalinowskiego 1, Białystok
PREMIERA SZTUKI TEATRALNEJ
PIĘCIOKSIĄG IZAAKA
NA PODSTAWIE POWIEŚCI ANGELA WAGENSTEINA
reżyseria: Wojciech Kobrzyński
tłumaczenie: Kamelia Mincheva-Gospodarek
scenografia: Wiesław Jurkowski
muzyka: Krzysztof Dzierma
adaptacja: Wojciech Kobrzyński
obsada: Alicja Bach, Izabela Maria Wilczewska, Zbigniew Litwińczuk, Krzysztof Pilat, Paweł Szymański, Mateusz Smaczny
Powieść znanego bułgarskiego scenarzysty Angela Wagensteina „Pięcioksiąg Izaaka” jest częścią jego trylogii poświęconej losowi europejskich Żydów w ubiegłym stuleciu. Trylogia (pozostałe powieści: „Daleko od Toledo, czyli rzecz o Abrahamie Pijanicy” oraz „Pożegnanie z Szanghajem”). „Pięcioksiąg Izaaka” to opowiadanie o niezwykłych losach dwóch Żydów – krawca i rabina z małego miasteczka w Galicji. Paradoksy i kaprysy XX wieku powodowały, że zmieniały im ojczyzny i ideały narodowe, więzienia i obozy koncentracyjne, aby w końcu ich pozostawić w głębokiej zadumie nad sensem i bezsensem wojen. Pomimo tragicznego tła opowieść obfituje w wesołe historie, żydowskie dowcipy i paradoksalne zwroty losu bohaterów.
IMPREZA TOWARZYSZĄCA – początek o godz. 16.30
OTWARCIE WYSTAWY FOTOGRAFICZNEJ
BUŁGARIA MOJA MIŁOŚĆ –
BAŁKAŃSKI KRAJ OCZAMI POLSKICH FOTOGRAFÓW
Ekspozycja prezentuje prace Mirka Osipa i Piotra Ostrowskiego.
Wystawa „Bułgaria moja miłość – bałkański kraj oczami polskich fotografów” to efekt dwumiesięcznej podróży autorów po Bułgarii. Wyprawa Mirka Osipa i Piotra Ostrowskiego miała miejsce w sierpniu i wrześniu 2006 roku i zaowocowała ogromnym materiałem zdjęciowym. Autorzy starali się dotrzeć w najodleglejsze zakątki kraju, by ukazać więcej niż typowe turystyczne atrakcje. Z pewnością warto poznać w Bułgarii nie tylko Złote Piaski. Co ciekawe, projekt był realizowany w przeddzień wstąpienia Bułgarii do Unii Europejskiej, co nadaje mu dodatkowego smaku.
NOWE KSIĄŻKI W BIBLIOTECE BUŁGARSKIEGO INSTYTUTU KULTURY
Деян Енев Господи, помилуй, Пловдив 2004
Станислав Стратиев Българско зелено, Пловдив 2011
Калин Терзийски Лудост, София 2011
Елена Алексиева Читателска група 31, София 2005
Елена Алексиева Синдикатът на домашните любимци, София 2010
Рада Александрова Другия, София 2010
Александър Секулов Господ слиза в Атина, София 2012
Ангел Игов Кратка повест за срама, София 2011
Златко Енев Реквием за никого, София 2011
Милен Русков Възвишение, Пловдив 2011
Бети Файон Дишащия хълм, София 2010
Яница Радева Бонбониера Велико Търново 2011
Галин Никофоров Къщата на клоуните, София 2011
Георги Господинов Естествен роман, Пловдив 2007
Георги Господинов Физика на тъгата, Пловдив 2012
Христо Карастоянов Паякът, Пловдив 2011
Здравка Евтимова В гръб, Пловдив 2010
BUŁGARSKI INSTYTUT KULTURY ZASTRZEGA SOBIE PRAWO DO DOKONYWANIA ZMIAN W PROGRAMIE